W sierpniu 2022 roku w czasopiśmie „Journal of Alzheimer’s Disease” opublikowano wyniki badania, które wskazują na możliwy związek szczepienia przeciw grypie sezonowej z mniejszą częstotliwością występowania choroby Alzheimera.
W analizie, uwzględniającej znane czynniki, które mogły zakłócić wyniki badania, wykazano, że u osób zaszczepionych przeciw grypie, w porównaniu z osobami nieszczepionymi, ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera było mniejsze aż o 40%. Badanie dotyczyło pacjentów w wieku powyżej 65 lat.
Aby sprawdzić to powiązanie przeprowadzono badanie kohortowe. Jest to badanie, w którym ocenia się wystąpienie określonego punktu końcowego w grupach (kohortach) osób różniących się jakimś czynnikiem, u których ten punkt końcowy na początku obserwacji nie występował. W tym konkretnym przypadku oznacza to, że dane dotyczyły osób z dwóch różnych grup (kohort) – szczepionych i nieszczepionych, które przed badaniem nie cierpiały na chorobę Alzheimera. Następnie sprawdzono, u ilu pacjentów z obu grup doszło do rozwoju choroby. Celem badania była ocena związku między szczepieniem przeciw grypie sezonowej a występowaniem choroby Alzheimera wśród Amerykanów. Wyniki są obiecujące, ale badacze zwracają uwagę na to, że krótki okres obserwacji i jego retrospektywny charakter nie pozwalają jednoznacznie potwierdzić związku przyczynowego – podejrzewa się jego istnienie, ale na razie brak jednoznacznych dowodów.
Szczepienie przeciw grypie może również zmniejszać szanse wystąpienia otępienia
Powiązanie szczepienia przeciw grypie z dodatkowymi korzyściami zdrowotnymi szczególnie dla osób starszych, miało miejsce już wcześniej. W 2021 roku w czasopiśmie „Vaccine” opublikowano wyniki badanie, którego wyniki wskazywały na mniejsze aż o 14 proc. występowanie otępienia wśród osób zaszczepionych. Nie jest to jednak wynik jednorazowego zaszczepienia się. Zaobserwowano, że mniejsze ryzyko otępienia dotyczyło osób, które szczepiły się przeciwko grypie co najmniej w 6 sezonach grypy. Korzyść jest więc następstwem długotrwałych działań profilaktycznych.
Autorzy badania zauważyli też, że zmniejszenie ryzyka wystąpienia otępienia, nie jest powiązane ze zmniejszeniem szansy zachorowania na grypę. Oznacza to, że to nie grypa zwiększa szanse na rozwój otępienia, ale sama szczepionka częściowo zapobiega jego rozwojowi.
Ta obserwacja wspiera stawianą już wcześniej hipotezę treningu układu odporności pod wpływem szczepień. Ich podawanie jest impulsem do powstawania ochrony przed stanem zapalnym związanym z chorobami zakaźnymi i tzw. stresem oksydacyjnym, które prowadzą do rozwoju otępienia.
Występowanie tego mechanizmu zaobserwowano też w przypadku szczepień przeciwko innym chorobom. Mimo tego, że nie jest on jeszcze dobrze zbadany, zasługuje na zainteresowanie i dalsze obserwacje.
Jakie są korzyści ze szczepienia przeciw grypie?
Przywołane korzyści płynące z zaszczepienia przeciwko grypie nie są jedynymi. Przede wszystkim szczepienia stanowią one najskuteczniejszy środek zapobiegania grypie. W przypadku osób z grup ryzyka mają też szereg innych korzyści.
Szczepienie przeciw grypie osób w wieku 65+ obniża również o:
U osób cierpiących na choroby układu krążenia zmniejsza o:
U pacjentów cierpiących na Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc POCHP zmniejsza o:
Kto powinien się szczepić przeciw grypie?
Choć opisane powyżej korzyści dotyczą przede wszystkim osób w wieku 65+, warto pamiętać, że nie tylko one mogą odnieść korzyść ze szczepienia. Na grypę może zachorować każdy, jednak to, jaki będzie jej przebieg u danego pacjenta, a także jakie będą konsekwencje zachorowania, są już kwestią indywidualną.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wyodrębnia kilka grup, dla których powikłania pogrypowe mogą być szczególnie groźne. Zaliczamy do nich:
|
1) Osoby zdrowe |
2) Osoby chore |
|
- osoby po 65 r.ż. |
- z przewlekłymi chorobami układu krążenia |
|
- pracownicy instytucji ochrony zdrowia (lekarze, pielęgniarki, personel ośrodków leczenia, domów starości itp.) |
- z upośledzoną sprawnością układu immunologicznego |
|
- kobiety w ciąży |
- z przewlekłymi chorobami układu oddechowego |
|
- dzieci, szczególnie od 6 m.ż. do 5 r.ż. |
- z chorobami metabolicznymi (np. cukrzyca) |
Osobom należącym do grup ryzyka szczególnie zaleca się coroczne szczepienie przeciw grypie. Rekomendacja ta dotyczy także osób z ich najbliższego otoczenia, które potencjalnie mogą przenosić wirusy i doprowadzić do zarażenia osób bardziej zagrożonych poważnymi powikłaniami.
Więcej o grupach ryzyka przeczytasz tutaj.
Opracowano na podstawie: